H Δοτικη

H Δοτική Ως Αντικείμενο: Aντικείμενο σε δοτική δέχονται τα ρήματα που σημαίνουν: • Φιλική ή εχθρική διάθεση, ωφέλεια ή βλάβη: εὐνοῶ, βοηθῶ, λυσιτελῶ | φθονῶ, ἐπιβουλεύω, μάχομαι κ.α. π.χ. ὑμεῖς οὖν ἐμοί τε βοηθεῖτε καὶ τῷ δικαίῳ ἐγὼ δὲ οὐδενὶ πώποτε ἐφθόνησα • Ομοιότητα, συμφωνία: ὁμοιοῦμαι, συμφωνῶ, ὁμολογῶ κ.α. π.χ. τὸ τῆς πόλεως ὅλης ἦθος ὁμοιοῦται τοῖς ἄρχουσιν • Ευπείθεια ή υποταγή: πείθομαι, δουλεύω | ἀπειθῶ κ.α. π.χ. οἱ πολῖται τοῖς νόμοις πείθονται • Ακολουθία, διαδοχή: ἕπομαι, ακολουθω κ.α. π.χ. ἕψονται Κύρῳ • Προσέγγιση, συνάντηση: πελάζω, προσίημι, εντυγχάνω κ.α. π.χ. ενετύγχανον τάφροις πλήρεσιν ύδατος • Επικοινωνία ή ένωση: ὁμιλῶ, χρῶμαι, κεράννυμι κ.α. π.χ. τοιούτοις χρώμεθα συμβούλοις ὧν οὐκ ἔστιν ὅστις οὐκ ἂν καταφρονήσειεν • Ταιριάζει, αρμόζει: ἁρμόττει, προσήκει κ.α. π.χ. τὸ δὲ ζητεῖν πανταχοῦ τὸ χρήσιμον ἥκιστα ἁρμόττει τοῖς μεγαλοψύχοις καὶ τοῖς ἐλευθερίοις • Με δοτική συντάσσονται και σύνθετα με τις προθέσεις ἐν, σύν, ὑπό, ἐπί, παρά, περί, πρὸς και το επίρρημα ὁμοῦ : ἐμμένω, σύνειμι, ὑπόκειμαι, ἐπιτίθεμαι, παραγίγνομαι, περιπίπτω, πρόσειμι, ὁμονοῶ κ.α. π.χ. τοῖς ὅρκοις ἐμμένει ὁ δῆμος μεγάλοις ἀτυχήμασι περιπίπτει Ως Δοτική Αντικειμενική: Με τον συγκεκριμένο ετερόπτωτο προσδιορισμό συνάσσονται επίθετα και ουσιαστικά αντίστοιχα των παραπάνω ρημάτων που δηλώνουν: o Φιλική ή εχθρική διάθεση, ωφέλεια ή βλάβη: φίλος, εὔνους, ὠφέλιμος | ἐχθρός, κακόνους, βλαβερός κ.α. π.χ. Παυσανίας ἤρξατο εὔνους εἶναι τῷ δήμῳ καὶ οὐκ αἰσθάνεται καὶ τοὺς Κορινθίους ὑμῖν ἐχθροὺς ὄντας o Ομοιότητα, συμφωνία και αντίθετα: ὅμοιος, ἀνόμοιος, σύμφωνος κ.α. π.χ. ᾔδειν γὰρ ὅτι οἱ ὅμοιοι τούτῳ φοβήσοιντο o Ευπείθεια ή υποταγή: εὐπειθής, ὑπήκοος | απειθής κ.α. π.χ. ευπειθής τοις άρχουσιν εστί o Ακολουθία, διαδοχή: ἀκόλουθος, διάδοχος κ.α. π.χ. Ἀρίσταρχος διάδοχος Κλεάνδρῳ o Προσέγγιση, συνάντηση: γείτων, ὅμορος, πλησίος κ.α. π.χ. γείτων οικω τη Ελλάδι o Ταιριάζει, αρμόζει: ἁρμόδιος, ἀνάρμοστος, πρεπώδης, ἀπρεπής κ.α. π.χ. τό αισχρόν εστιν ανάρμοστον τω θεω. o Με δοτική αντικειμενική συντάσσονται και σύνθετα επίθετα με τις προθέσεις ἐν και σύν: συγγενής, σύμφυτος, έμφυτος, ένοχος κ.α. π.χ. αιδώς καί φόβος έμφυτα τοις ανθρώποις εισίν.